კაი ყმა უნდა ყოფილიყო გამორჩეული მშვილდოსნობით, ცხენოსნობით, წარმატებებით გარეშე მტრებთან, სახელით, საქმეებით და შეჯიბრებებზე გამარჯვებით.
კაი ყმის თვისებები ყველაზე კარგად იკვეთება შოთა რუსთაველის ”ვეფხისტყაოსანში”, განსაკუთრებით კი ერთ–ერთი პერსონაჟის დახასიათებისას. ეს არის ავთანდილი, რომელიც ყველა გაჭირვებას ართმევს თავს და გამარჯვებული ბრუნდება თავის შეყვარებულთან (მიჯნურთან). მას ახასიათებს ბევრი თვისება - გამჭრიახობა, სიძლიერე, სიბრძნე. მაგრამ არავინაა იდეალური. ის იყო სულსწრაფი და მოუთმენელი - ტარიელს პირდაპირ აჩვენა ნესტანის რიდის ნაჭერი და წერილი, რამაც გამოიწვია ის, რომ ტარიელს გული წაუვიდა. ავთანდილმა კი იფიქრა, მოვკალიო და ლამის უკან მიჰყვა. ძალიან შეწუხდა და თავში ხელს იხლიდა, რატომ ვერ მოვითმინეო.
”ვეფხისტყაოსანში” მხოლოდ ავთანდილი არ არის კაი ყმა, არის ასევე ტარიელიც და ფრიდონიც,ისინიც არანაკლებ გმირები და რაინდები არიან, მაგრამ ამბის მიხედვით ავთანდილი უფროა გამბედავი და კაი ყმაა, რადგან ყველა სირთულეს ის ეჭიდება.
ავთანდილი კაი ყმის დანიშნულებას ახსენებს როსტევანს თავის ანდერძში. მისი აზრით, კაი ყმას არ არგებს უსარგებლო ცრემლების დენა, უნდა შეეძლოს ტკივილის მოთმენა და არავის ძალუძს განგების დადგენილი წესის უგულებელყოფა :
”არას გარგებს სიმძიმილი, უსარგებლო ცრემლთა დენა,
არ გარდავა გარდუვალად მომავალი საქმე ზენა;
წესი არის მამაცისა მოჭირვება, ჭირთა თმენა’
მას სისხლის ბოლო წვეთამდე. კაი ყმა ბრძოლის ველზე პირველი მიდის და როცა სხვები უკვე გამარჯვებას ზეიმობენ და ნადავლს იყოფენ, ის მაინც ებრძვის მტერს.
კაი ყმას არ უნდა ემჩნეოდეს ტკივილი და ჰქონდეს ნებისყოფა. რადგან მოუთმენლობის გამო შეიძლება უბედურება მოხდეს (ავთანდილის წინდაუხედაობა).
კაი ყმის თვისებები ყველაზე კარგად იკვეთება შოთა რუსთაველის ”ვეფხისტყაოსანში”, განსაკუთრებით კი ერთ–ერთი პერსონაჟის დახასიათებისას. ეს არის ავთანდილი, რომელიც ყველა გაჭირვებას ართმევს თავს და გამარჯვებული ბრუნდება თავის შეყვარებულთან (მიჯნურთან). მას ახასიათებს ბევრი თვისება - გამჭრიახობა, სიძლიერე, სიბრძნე. მაგრამ არავინაა იდეალური. ის იყო სულსწრაფი და მოუთმენელი - ტარიელს პირდაპირ აჩვენა ნესტანის რიდის ნაჭერი და წერილი, რამაც გამოიწვია ის, რომ ტარიელს გული წაუვიდა. ავთანდილმა კი იფიქრა, მოვკალიო და ლამის უკან მიჰყვა. ძალიან შეწუხდა და თავში ხელს იხლიდა, რატომ ვერ მოვითმინეო.
”ვეფხისტყაოსანში” მხოლოდ ავთანდილი არ არის კაი ყმა, არის ასევე ტარიელიც და ფრიდონიც,ისინიც არანაკლებ გმირები და რაინდები არიან, მაგრამ ამბის მიხედვით ავთანდილი უფროა გამბედავი და კაი ყმაა, რადგან ყველა სირთულეს ის ეჭიდება.
ავთანდილი კაი ყმის დანიშნულებას ახსენებს როსტევანს თავის ანდერძში. მისი აზრით, კაი ყმას არ არგებს უსარგებლო ცრემლების დენა, უნდა შეეძლოს ტკივილის მოთმენა და არავის ძალუძს განგების დადგენილი წესის უგულებელყოფა :
”არას გარგებს სიმძიმილი, უსარგებლო ცრემლთა დენა,
არ გარდავა გარდუვალად მომავალი საქმე ზენა;
წესი არის მამაცისა მოჭირვება, ჭირთა თმენა’
მას სისხლის ბოლო წვეთამდე. კაი ყმა ბრძოლის ველზე პირველი მიდის და როცა სხვები უკვე გამარჯვებას ზეიმობენ და ნადავლს იყოფენ, ის მაინც ებრძვის მტერს.
კაი ყმას არ უნდა ემჩნეოდეს ტკივილი და ჰქონდეს ნებისყოფა. რადგან მოუთმენლობის გამო შეიძლება უბედურება მოხდეს (ავთანდილის წინდაუხედაობა).
Комментариев нет:
Отправить комментарий